مصر

پایان عصر حجر جدید تحولی را در زندگی ایجاد می کند. این تحول، انقلابی است که از نظر اهمیت به تحولات اقتصادی و اجتماعی آغاز آن عصر، پهلو می زند. این دگرگونی به این صورت است که از مصرف به تولید و از زندگی انفرادی به زندگی جمعی و تعاون و همکاری می رسند و وجهه مشخصه آن، آغاز داد و ستد مستقل و صنایع دستی و ظهور شهر ها و بازار ها و تمرکز و تنوع جمعیت است. انسان دوران نوسنگی هزاران سال به تولید و گردآوری خوراک ادامه داد و به تدریج سکونت گاه های دائمی فراهم ساخت، اما با این همه، تنها به مدد حافظه، اسناد، ارتباط ها، تاریخ، دین و ادبیاتش را حفظ می کرد. اما میدانیم که حافظه هرچند که تکامل یافته باشد اما ناپایدار است. و بدون اسناد مطمئن، دست یافتن به هر نوع اقدام منظم در مقیاس وسیع، اعم از سیاسی، اقتصادی یا مذهبی، ناممکن است و همین طور اندازه گیری و سایر محاسبات نیز ممکن نخواهد بود.

هنوز بر ما روشن نیست که انسان، نخستین بار چگونه به ثبت اطلاعات به شکلی در خور رویت، که سرانجام به پیدایش خط انجامید، اقدام کرد. اما به نظر می رسد که این تحول اندکی بیش از پنج هزار سال پیش در بین النهرین ( میان رودان) و مصر پدید آمد. در هر دو تمدن قدیمی ترین شکل های نوشتاری از نوع تصویرنگار بودند، و مدتی پس از آن تصاویر کوچک مدون شدند و جدا از نخستین ریشه شان با هجاها و واژه ها رابطه یافتند.

نخستین جامعه های سازمان یافته در کنار رود های بزرگ نیل، دجله و فرات و شط های عظیم هند و چین به وجود آمد و علم، ادبیات و هنر در آنجا گام به عرصه هستی گذاشت.

از این تمدن های با شکوه می توان به مصر و بین النهرین اشاره کرد. که در مطالب پیش رو، ابتدا به مصر خواهیم پرداخت.

مصر کشوری است که اسرار زیادی را در دل خود دارد و همیشه اسم مصر در کنار واژگانی مانند افسانه ها و راز ها و گاهی ترسناک برده می شود. در مورد هنر مصر در کتاب های زیادی می توانید اطلاعات مفیدی به دست بیاورید، ما در این مطلب سعی می کنیم ازمقاله های به روز مرتبط با این سرزمین اشاره می کنیم.

در دهه 1970، نویسنده Erich von Däniken معتقد بود که فرازمینی ها مبدع اهرام هستند.تحقیقات مدت هاست که چنین نظریه های شبه علمی را رد کرده است. با این وجود، شن‌های بیابان و دیواره‌های اهرام به ضخامت یک متر، همچنان اسرار کافی برای مشغول نگه داشتن دانشمندان را، در خود جای داده‌اند.

ساخت هرم بزرگ در زمانی رخ داد که مردم فقط ابزار های ساده را می شناختند، و این کار بعد از دهه ها تحقیق هنوز هم به یک معجزه شباهت دارد. در رابطه با ساخت اهرام چیزهای زیاد وجود دارد که ما را شگفت زده می کند، مثلا بلوک های سنگی هرم با دقت 0.2 میلی متر بریده شده اند وفقط یک تیغ بین ردیف سنگ ها جا می شود. زوایای آن چنان دقیق بریده شده اند که حتی دستگاه های اندازه گیری با کمک لیزر نیز نمی توانند به این دقت کار کنند.

و جالب تر  این است که این شاهکارهای مهندسی از مردمی آمده است که به گفته برخی از محققین، در زمان ریختن سنگ بنا، حتی از مزایای چرخ اطلاعی نداشتند. دلیل این همه نا آگاهی ما به این خاطر است که در حمله اسکندر مقدونی تمام دانش انباشه مصری ها از بین می رود و کتاب های نجات مانده هم در کتابخانه اسکندریه بعد ها توسط سزار سوزانده شدند. وگرنه مردمان مصری که این همه میل برای ثبت و جاودانه کردن هر چیزی داشتند، چرا هیچ نوشته مبنی بر اینکه چگونه این اهرام را ساختند به جا نگذاشتند.

اصلا چرا فراعنه اهرام را می ساختند؟

در متون گذشته برای ساخت اهرام، به بردگانی که باید تحت شرایط وحشتناکی کار می کردند اشاره می شد، اما بعد ها نشانه هایی یافت شد که نشان می داد که کارگران از دستمزد خوبی بهره می بردند. به نظر می رسد که مصریان از نظر معنوی مردمی پیشرفته بودند. آنها با فرهنگ بودند و قانون داشتند. نمی توان تصور کرد که یک فرعون دیکتاتور می توانست بخش بزرگی از مردم خود را مجبور به کار برروی این پروژه عظیم کند. اعتقاد بر این است که در پشت اهرام، هم فرعون و هم قوم او ایستاده بودند. دلیل ساخته شدن اهرام باید برای مصریان اهمیت خاصی داشته باشد، وگرنه چرا هزاران کارگر روزها، هفته ها و ماه ها و سال ها به سختی کار کنند و با وجود اینکه به خوبی آگاه بودند که در جوانی بر اثر فشارزیاد کار می میرند باز به کار خود ادامه می دادند و تحمل می کردند. البته کارشناسان در این مورد اختلاف نظر دارند.

تئوری دیگری اشاره می کند که شاید اهرام به دلیل ترس از فاجعه، ترس از نابودی ناگهانی ساخته شده است. بر اساس این نظریه، مصری ها با ساختن اهرام، تمام دانش علمی، نجومی و ریاضی خود را به نقطه ای رساندند که آدم میتواند تا آخر عمر در مورد آن صحبت کند. و در جایی دیگر گفته می شود که آنقدر به خداگونگی فراعنه اعتقاد داشتند که مردم بر این باور بودند که فراعنه تنها در صورتی می توانند پس از مرگ بر قوم خود نظارت کنند که هم ثروت کافی برای قلمرو مردگان داشته باشند و هم با یک پله مناسب به آسمان صعود کنند.

هر چند که هنوز هم محققان به راه حلی برای ساده ترین سوال ها، مانند این سوال که مصری ها چگونه توانستند این سنگ های عظیم را حمل کنند و روی هم بچینند و چه انگیزه ای برای ساخت آن وجود داشته است؟ نرسیده اند، اما توضیحات مختلفی در اینباره وجود دارد، که البته همه آنها نقاط ضعفی را در خود دارند. که در مطالب پیش رو به آنها خواهیم پرداخت.

 

این مطلب ادامه دارد…

 

 

 

گردآورنده و مترجم: مونا جولا