فکت طوری قرار است به آثار معروف تاریخ هنر و حواشی مربوط به آن بپردازد، که در شروع به اثری از مازاتچو با عنوان تابلو خراج می پردازیم.
مازاتچو نسبت به عمر کوتاهش، تاثیر بسیاری بر روی هنرمندان در ادوار بعد از خود گذاشت، او در سن بیست و هفت سالگی درگذشت و به علت شلختگی اش، او را مازاتچو نامیدند.مهم ترین و معروف ترین اثری که از او به جا مانده است، تابلو خراج است، در این تابلو با شگفتی های زیادی روبرو هستیم. این اثر از سه روایت تشکیل شده و مازاتچو برای روایت تصویر، با بکارگیری روش همزمانی، تلاش کرده تا دو واقعه مهم و یک رویداد فرعی را توأمان تجسم بخشد. هرچند از نظر آلبرتی، وی وحدت زمان را زیرپا گذاشته ، اما با بکارگیری مناسب ترکیب بندی توانسته کلیت پرده را یکپارچه جلوه دهد، بطوریکه اگر کسی روایت را بداند، کل نقاشی برایش مفهوم خواهد بود. اما از آنجایی که روایت به ترتیب زمانی از چپ به راست پیش نمی‌رود، بلکه از مرکز به چپ و در نهایت به راست پیش می‌رود، شاید در نگاه اول بی‌نظم، به نظر برسد.
در صحنه مرکزی و اول، باج گیر با دست راست خود به پایین اشاره می کند و کف دست چپ خود را باز نگه می دارد و بی صبرانه برای گرفتن پول از مسیح و حواریون اصرار می کند. او پشت به ما می ایستد، که به ایجاد توهم فضای سه بعدی در تصویر کمک می کند. در ادامه مسیح به پطرس میگوید که به کنار رودخانه برود و در دهان اولین ماهی که صید می کند سکه ای قرار دارد.
چهره تمام حواریون در تابلو نگران به نظر می رسد و فقط مسیح، که می داند معجزه ای در حال رخ دادن است چهره ای آرام دارد. در سمت چپ: پطرس در حال زانو زدن در لبه دریاچه جلیل، در حال برداشتن سکه از دهان ماهی که به تازگی صید کرده است، دیده می شود. در سمت راست: پطرس پول خراج را به باج گیر می پردازد. در این نقاشی باج گیر دو بار و پطرس سه بار ظاهر می شود.
این نقاشی برای اولین بار پرسپکتیو یک نقطه ای را ارائه می دهد، یعنی پرسپکتیو که در آن تمام خطوط تصویر، بر روی یک نقطه خیالی واحد (در این مورد، مسیح) همگرا می شوند و همینطور هاله دور سر پیکره ها هم دارای پرسپکتیو می باشد.
به نظر می‌رسد فیگورهای مرکزی، بر روی خطوط افقی کشیده شده‌اند، اما وقتی با دقت نگاه می‌کنیم، در واقع در یک ترکیب نیم‌دایره قرار گرفته‌اند و عیسی، پطرس و باج‌گیرنده نقطه کانونی را تشکیل می‌دهند.
این پرده به طور قطع از مجسمه های کلاسیک تاثیر گرفته است، زیرا لباس و حالت شخصیت ها یکنواخت و لباس ها به سبک یونانی پوشیده شده اند و همین طور ژست پترس در کنار دریای جلیل نیز مستقیما از مجسمه های یونانی گرفته شده است. مازاتچو در این تصویر از پرسپکتیو جوی نیز بهره برده است، به عنوان مثال، توجه داشته باشید که چگونه تپه ها و کوه ها در پس زمینه و حتی شکل خمیده پطروس در کنار دریاچه با رنگ های کمرنگ تری نسبت به چهر ها و اشیا در پیش زمینه نقاشی شده اند که موجب ایجاد توهم عمق شده است و همینطور استفاده از نور توسط مازاتچو در مقایسه با سبک گوتیک گرای جوتو، انقلابی تلقی می شد زیرا به جای استفاده از نور بی سایه خنثی، نور تابلو های مازاتچو همیشه از یک منبع خارج از قاب می آمد. برای مثال: به پاها نگاه کنید نور چگونه از میان شکل ها عبور می کند و با برخورد با شکل ها متوقف می شود و فیگورها دارای سایه هستند.
شاید مازاتچو اولین هنرمندی باشد که سایه های ریخته شده را نقاشی می کند، که این امر موجب می شود که نقاشی بسیار واقعی‌تر به نظر برسد. متخصصان هنر توانسته‌اند به طور قطعی تنها دو تن از شاگردان را شناسایی کنند: پطرس، به دلیل موهای خاکستری و لباس زرد و آبی اش و یوحنا به دلیل ظاهر جوان و موقعیت نزدیکش به استادش مسیح.
مامور مالیات از چند جهت مشخص می شود: اول اینکه او تنها شخصیتی است که ردای کوتاهی بر تن دارد. دوم، او ژستی جسورانه نسبت به مسیح دارد. ثالثاً، هنگام دریافت پول، یک چوب (به عنوان تهدید یا حمایت؟) حمل می کند و در نهایت، او تنها کسی است که خارج از آرایش نیم دایره ای مسیح و حواریانش ایستاده است.
عظمتی که مازاچو به چنین رویداد ساده ای بخشیده است شاید به این دلیل بوده است که فلورانسی ها در آن زمان در تدارک تامین هزینه یک جنگ بودند تا به کمک آن از شر دوک میلان در امان بمانند و این امر قرار بود توسط گرفتن مالیات از مردم محقق گردد. هنرمند با کشف این نکته که پول در فاصله ای در سمت چپ و انتقام در سمت راست قرار دارد، پیکره های حواریون را در نیم دایره ای پیرامون مسیح تنظیم کرده است.
برگرفته از منابع ذیل:
سی و دو هزار سال تاریخ هنر، هارت، فردریک، نشر پیکان
https://www.barnebys.de/blog/6-dinge-die-man-uber-masaccio-wissen-sollte
http://www.visual-arts-cork.com/famous-paintings/tribute-money-masaccio.htm
https://de.wikipedia.org/wiki/Der_Zinsgroschen_(Masaccio)